donderdag 31 oktober 2013

Spellingkwesties


Spinnenweb of spinneweb

Nu het Halloween is, zie je veel woorden verschijnen.
Spinnenweb, heksenbezem, heksenketel, ...
Het is niet alleen belangrijk dat we de woorden correct kunnen schrijven maar het is ook belangrijk dat we weten waarom we het zo schrijven.

Een voorbeeld van een veelvoorkomende spellingfout;
is het spinnenweb of spinneweb?
Dit is zeer gemakkelijk op te lossen als de volgende stappen volgt.

1) Ga eerst naar deze link: 
    http://woordenlijst.org/zoek/?q=spinnenweb&w=w
    Daar komt onmiddellijk de juiste spelling van het woord tevoorschijn.

2) Ga dan naar de volgende link om meer uitleg: 
    http://taaladvies.net/taal/advies/zoek.php?q=spinnenweb
    Daar kan je dan klikken op de hoofdregel zodat je niet meer gaat twijfelen bij deze woorden.
    We zullen eens de stappen volgen met het voorbeeld van spinneweb of spinnenweb.

    Is het linkerdeel een zelfstandig naamwoord?
                                                       nee                           ja   (spin)            

                         
Heeft het linkerdeel een meervoud dat eindigt op -en?
  nee                                       ja (spinnen)
*
                                             

Heeft het linkerdeel een meervoud op -es?


nee  (spinnes)                     ja
       


                              

                                                           
                                                          schrijf -en-
                                                        Spinnenweb

Nu kan je spinnenweb schrijven voor Halloween.

_________________________________________________________________________

De dag van vandaag of vandaag de dag

Welke zin is er correct?

  • Veel kinderen gaan op snoepjacht tijdens Halloween de dag van vandaag.
  • Veel kinderen gaan op snoepjacht tijdens Halloween vandaag de dag.
Ik weet niet welke zin er juist is, dus ga ik naar de volgende link:
Ik vul in het zoekkader, dag van vandaag. De eerste link beantwoord al mijn vraag.

'Zowel vandaag de dag als de dag van vandaag is standaardtaal. Vandaag aan de dag is een verouderde uitdrukking en is geen standaardtaal.'

Met andere woorden volgens de site zijn beide zinnen correct.
--> In de les heb ik gezien dat 'de dag van vandaag' een gallicisme* is. Daarom mogen we deze uitdrukking niet gebruiken en mogen we alleen de uitdrukking van 'vandaag de dag' gebruiken.

*gallicismen= letterlijke vertalingen uit het Frans die niet aanvaard worden in het Nederlands.

Conclusie:

Het is aan te raden om de tweede zin te gebruiken of het heel simpel houden en het vervangen door het woord tegenwoordig. Met het woord tegenwoordig kan er dan geen discussie ontstaan.
__________________________________________________________________________

Die of dat

Welke zin is correct?
  • Het meisje dat zo mooi het halloweenlied zingt, is de dochter van de bakker.
  • Het meisje die zo mooi het halloweenlied zingt, is de dochter van de bakker.
Het is moeilijk om die en dat uit elkaar te houden. Er zijn dan ook veel discussies over welk woord je moet gebruiken. Dit jaar heb ik een heel eenvoudig regeltje geleerd. Het is gemakkelijk en er zijn geen twijfelgevallen bij. Volg maar mee.

Stappen:
  1. Je kijkt naar het onderwerp, waar je die of dat bijhoort. 
  2. Daarna zet je die/dat voor het woord en luistert welk woord erbij hoort.
Bijvoorbeeld:
Het meisje .... zo mooi het halloweenlied zingt, ...
  1. Het onderwerp is meisje.
  2. Dat meisje of die meisje, je hoort dat beter klinkt dan die.
Dus de zin is de eerste. Het meisje dat zo mooi het halloweenlied zingt, is de dochter van de bakker.
_____________________________________________________________________________

Smsje of sms'je

Welke zin is correct?

  • Ik zal snel een smsje zenden naar mijn moeder om te zeggen dat ik al een zak vol snoep heb.
  • Ik zal snel een sms'je zenden naar mijn moeder om te zeggen dat ik al een zak vol snoep heb.
Het is verwarrend met al die woorden zonder en maatje afkappingsteken. Daarom is de volgende link goed om te onthouden: http://woordenlijst.org/

In het zoekkader vul ik het grondwoord in, namelijk sms. Daar zie ik dan onmiddellijk het juiste verkleinwoord, sms'je.

 sms, de[m.], sms'en [sms·en], sms'je [sms·je]

Maar waarom we het zo moeten schrijven staat er niet bij vermeld. Daarom zoek ik nog eens verder. 
Ik tik bij google smsje of sms'je in en kom dan op een site die er wel goed uitziet terecht.
Daar klik ik dan verder tot ik op de volgende site terechtkom: http://woordenlijst.org/leidraad/6/4/
Ik ben weer bij de site terechtgekomen waar ik begonnen was, ik had de verkeerde term gebruikt.

Daar krijg ik de volgende uitleg:

6.4 afleiding - bijzonder geval: afleiding van letter, cijfer, symbool of initiaalwoord

regel 6.J

Als het grondwoord een letter, cijfer, symbool* of initiaalwoord* is, gebruiken we een apostrof om een meervoud, een bezitsvorm*, een verkleinwoord* of een andere afleiding* te vormen.
Met andere woorden, het is omdat sms een letterwoord is dat we sms'je moeten schrijven en niet smsje.
___________________________________________________________________

Terug, weer of opnieuw?

Welke zin is correct?

  • Ik ga na een hele lange halloweentocht terug naar huis.
  • Ik ga na een hele lange halloweentocht weer naar huis.
  • Ik ga na een hele lange halloweentocht opnieuw naar huis.
Om te weten welk woord je moet gebruiken, moet je de volgende regels in het achterhoofd houden:
  • terug: is voor een beweging (heen en terug)
  • weer: is een herhaling
  • opnieuw: is een versterking van het woord weer, het is een beklemtoning.

Conclusie:

De eerste zin is correct. Ik ga gaan wandelen en kom terug, het is dus een beweging. 
Ik ga na een hele lange halloweentocht terug naar huis.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten